Weer eentje in het rijtje van herkenbaarheid: vervelen is klote en wanneer dit verschijnsel optreedt, grijpen we massaal naar de smartphone. Wat doen we hier dan op? Verloren Whatsapp’jes beantwoorden, voor de zestiende keer Instagram doorwerken en voor een portie intelligentie surfen we naar de NOS of het AD. Attentie! Doe dit eens iets minder, want vervelen is niet erg. In tegendeel: door ons te vervelen worden we juist creatiever en positiever. Hoe zit dat?
Het is zinvol om die verveling juist eens toe te laten slaan. Door alle prikkels om ons heen worden we niet bepaald heel relaxed. Probeer dan soms ook om niet op zoek te gaan naar deze prikkels.
Boring
Als we als mens in enig opzicht op elkaar lijken, dan is het wel onze collectieve haat aan verveling. In de file, tijdens werk of college, bij de bushalte of in de rij van de supermarkt. Vraag het iemand en hij/zij zal zichzelf ook geen fan van vervelen noemen. En als een redder in nood is daar dan altijd de smartphone. Er is altijd wel iets te checken of te typen. Vervelen behoort voor altijd tot het verleden. Yes!
Of toch niet? Zogenoemde ‘vervelingswetenschappers’ vinden dat we ons wel wat meer mogen openstellen voor verveling. ‘Weinig mensen realiseren zich hoe zinvol verveling eigenlijk is,’ zegt Wijnand van Tilburg, psycholoog en geïnteresseerde in het fenomeen ‘verveling’. Van Tilburg denkt dat verveling optreedt wanneer je activiteit niet voldoet aan een natuurlijke behoefte aan prikkels. En juist dit gevoel is een signaal om jezelf uit een saaie situatie te halen. Verveling kan je dus motiveren om iets zinvollers te gaan doen. Zoals we vroeger als oermensen werden aangespoord om op saaie momenten op zoek te gaan naar eten.
Het is goed om verveling niet helemaal uit de weg te gaan. Op zo’n verveeld moment kan je dus ook eens nadenken over of wat je nu aan het doen bent, wel echt is waar je blij van wordt en zin in hebt.
Altijd op zoek naar prikkels
En dan is daar nog die smartphone. Het apparaatje die ons weghoudt van de verveling. Het is goed om je brein af en toe af te sluiten van prikkels. Uit onderzoek blijkt dat een pauze van werk of studeren in een omgeving met weinig prikkels goed is voor de concentratie. In de natuur bijvoorbeeld. Hier kan je brein weinig anders dan niks doen, er zijn namelijk maar weinig prikkels om op te reageren.
Daydreamin’
Goed, dan zetten we onszelf even op pauze. Heerlijk. Even lekker helemaal niks. Maar zelfs op zo’n moment zijn je hersenen nog niet helemaal inactief. Een brein dat niets te doen heeft, laat op MRI-scans toch activiteit zien. Het ‘default brain network’ heet dit, oftewel het standaardnetwerk. We stappen op zo’n moment over naar dagdromen. Maar hier is geen inspanning voor nodig waardoor je alsnog tot rust komt. En juist van dit dagdromen word je creatiever. Een verveeld brein gaat driftig op zoek naar prikkels zodat er vanzelf creatieve gedachten opkomen, zo concludeerde hoofdonderzoeker Sandi Mann in Amerikaanse media.
Overschakelen naar het standaardnetwerk wordt daarentegen voor veel mensen als niet prettig ervaren. Uit onderzoek blijkt dat respondenten zich slechter voelen wanneer hun brein in rust was, dan wanneer zij zich met prikkels bezighielden. Mensen vinden het over het algemeen dan ook niet leuk om te dagdromen. Het is te confronterend: we gaan over onszelf nadenken. Het zit in onze aard om op zoek te gaan naar een prikkel.
Je moet jezelf toestaan om je te vervelen, anders heb je nooit in de gaten dat wat je aan het doen bent zinloos is, of waar je zin in hebt. Oftewel: zit je 5 van de 8 werkuren online te shoppen, te scrollen op Instagram of een potje te Candy Crushen? Dan heb je niet door dat je misschien een andere baan wilt.
So give your brain a break. Je brein kan op verrassende gedachtes komen, zolang je het maar af en toe de kans geeft om af te dwalen. Lees hier meer over in het boek van Manoush Zomorodi: “Een pleidooi voor verveling”.
